Thuốc lá - mối đe dọa tới môi trường của chúng ta

Trước tác hại của thuốc lá đối với môi trường, năm nay WHO chọn thông điệp “Thuốc lá - mối đe dọa tới môi trường của chúng ta” làm chủ đề Ngày Thế giới không thuốc lá. Thông qua chủ đề này, WHO kêu gọi các quốc gia thúc đẩy các hoạt động nâng cao nhận thức của cộng đồng về tác hại của sử dụng thuốc lá tới môi trường, không hút thuốc lá để hạn chế việc gây ô nhiễm môi trường sống và làm việc.
Thuốc lá gây thiệt hại nặng về con người và kinh tế 
Theo WHO, sử dụng thuốc lá là nguyên nhân gây ra hơn 8 triệu ca tử vong trên toàn cầu mỗi năm, trong đó hơn 7 triệu người tử vong do sử dụng thuốc lá trực tiếp và khoảng 1,2 triệu người tử vong do hút thuốc lá thụ động. Hút thuốc lá cũng là một yếu tố làm tăng nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp và làm tăng mức độ nghiêm trọng của các bệnh về đường hô hấp.
 Những người hút thuốc còn có nguy cơ mắc các biến chứng nghiêm trọng về sức khỏe do COVID-19 cao hơn so với những người không hút thuốc. Bên cạnh tác hại về sức khỏe, sử dụng thuốc lá còn gây tổn thất về kinh tế đối với mỗi cá nhân, gia đình và toàn xã hội, các tổn thất này bao gồm cả chi tiêu cho hút thuốc, chi phí cho khám, điều trị bệnh liên quan đến hút thuốc, giảm sút hoặc mất khả năng lao động vì ốm đau và tử vong sớm. Theo ước tính của WHO, tổn thất kinh tế toàn cầu do thuốc lá gây ra mỗi năm là 1.400 tỷ đô la Mỹ.
Thuốc lá ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường 
Theo WHO, hàng năm có khoảng 5% diện tích rừng bị phá để trồng cây thuốc lá và lấy gỗ để sấy thuốc lá. Ước tính mỗi năm cần 18 tỷ cây xanh để làm củi sấy thuốc lá. Việc sử dụng thuốc lá thải ra môi trường mỗi năm khoảng từ 3.000 đến 6.000 tấn formaldehyde, từ 12.000 đến 47.000 tấn nicotine và từ 300 đến 600 triệu kg chất thải độ hại của các mẩu thuốc lá.
Cũng theo WHO, các tác động môi trường của việc sử dụng thuốc lá gây thêm áp lực không cần thiết đối với các nguồn tài nguyên vốn đã khan hiếm, đặc biệt đối với các nước đang phát triển do hơn 80% số người sử dụng thuốc lá là tại các nước này.
Việt Nam tích cực tham gia hoạt động chống tác hại của thuốc lá 
Tại Việt Nam, công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá đạt nhiều kết quả đáng ghi nhận. Theo  Bộ Y tế, so với năm 2015, năm 2020 tỷ lệ sử dụng hút thuốc lá chung giảm từ 22,5% năm 2015 xuống 21,7% năm 2020. Tỷ lệ nam giới hút thuốc giảm từ 45,3% năm 2015 xuống 42,3% năm 2020.
Kết quả khảo sát hành vi sức khỏe học sinh toàn cầu tại Việt Nam do WHO thực hiện năm 2019 cho thấy, tỷ lệ hút thuốc trong học sinh trong độ tuổi 13-17 từ 5,36% năm 2013 xuống 2,78% năm 2019. 
Để tiếp tục thực hiện nghiêm Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá và Hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá (31/5), Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá từ ngày 25- 31/5/2022, Bộ Y tế đã ban hành Công văn số 2422 đề nghị các cơ quan cùng phối hợp tổ chức các hoạt động, cụ thể:
Bộ Y tế đề nghị tiếp tục thực hiện nghiêm quy định cấm hút thuốc lá, xây dựng môi trường không khói thuốc tại nơi làm việc tại cơ quan bộ và các cơ quan, đơn vị trong ngành, lĩnh vực được phân công phụ trách với các nội dung cụ thể, như đưa nội dung PCTH thuốc lá vào kế hoạch hoạt động hằng năm, đưa quy định cấm hút thuốc lá tại nơi làm việc vào quy chế nội bộ của cơ quan, đơn vị; treo biển cấm hút thuốc tại nơi làm việc; đưa tiêu chí không hút thuốc lá tại nơi làm việc vào tiêu chuẩn thi đua của cán bộ, viên chức và người lao động của cơ quan, đơn vị; có hình thức động viên khen thưởng các cá nhân, tổ chức thực hiện tốt công tác PCTH thuốc lá. 
Lồng ghép tuyên truyền về quy định cấm hút thuốc và xây dựng môi trường không khói thuốc khi tổ chức các sự kiện văn hóa, thể thao, du lịch và các sự kiện truyền thông khác của các bộ, ngành, tổ chức đoàn thể.
Lãnh đạo các cơ quan, đơn vị gương mẫu thực hiện quy định không hút thuốc lá nơi làm việc và các địa điểm có quy định cấm hút thuốc; giám sát thường xuyên việc thực thi quy định cấm hút thuốc tại nơi làm việc của cơ quan bộ, ngành, đoàn thể và các đơn vị trực thuộc
Ngoài ra, thành lập các đoàn kiểm tra hoặc lồng ghép kiểm tra việc thực hiện Luật PCTH thuốc lá thuộc lĩnh vực được phân công vào kế hoạch thanh tra, kiểm tra hàng năm của Bộ, ngành. Các Bộ, cơ quan ngang bộ trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệm chủ động thực hiện nhiệm vụ về phòng, chống tác hại của thuốc lá; chủ trì, phối hợp với các Bộ ngành liên quan tổ chức việc xử lý vi phạm hành chính về phòng, chống tác hại của thuốc lá thuộc lĩnh vực được phân công phụ trách theo quy định.
Bộ Y tế cũng đề nghị các cơ quan thực hiện các hoạt động hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5 và Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá 25-31/5/2022. Các bộ, ngành, đoàn thể tùy theo tình hình dịch bệnh COVID-19 để lựa chọn và tổ chức các hoạt động phù hợp, thiết thực hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5 và Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá 25-31/5.