Đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác hòa giải ở cơ sở

Điều này tạo ra sự đồng thuận cao trong xã hội, vận động Nhân dân chung tay xây dựng một đất nước Việt Nam giàu mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Việc tăng cường hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và hòa giải ở cơ sở, đặc biệt ở khu vực nông thôn, là một nội dung quan trọng của Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025. Nhiều văn bản pháp luật mới đã được ban hành hoặc sửa đổi để khuyến khích sử dụng biện pháp hòa giải trước khi áp dụng các biện pháp tư pháp chính thống. Các luật như Bộ luật Hình sự, Bộ luật Dân sự, Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Đất đai, Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Phòng, chống bạo lực gia đình và Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đều ưu tiên thực hiện hòa giải ở cơ sở khi xảy ra tranh chấp.

Tuy nhiên, nhiều vụ việc vi phạm pháp luật vẫn xảy ra do mâu thuẫn và tranh chấp chưa được hòa giải kịp thời ngay tại cơ sở. Do đó, việc đổi mới và nâng cao hiệu quả công tác hòa giải ở cơ sở trở nên cấp thiết, đáp ứng yêu cầu của xã hội trong giai đoạn mới, góp phần thiết thực vào phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội và xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Nhằm nâng cao hiệu quả công tác hòa giải ở cơ sở tại tỉnh Tây Ninh, ngày 29/5/2024, UBND tỉnh đã ban hành Công văn 1565/UBND-NC về việc Đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác hòa giải ở cơ sở. Theo đó, Chủ tịch UBND tỉnh đề nghị các cấp, ngành, và địa phương triển khai một số biện pháp. Trước hết, cần triển khai hiệu quả Luật Hòa giải ở cơ sở và các văn bản hướng dẫn để nâng cao tỷ lệ hòa giải thành công. Cần tăng cường công tác quản lý nhà nước về hòa giải, phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và nâng cao hiệu quả phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức và địa phương.

Bên cạnh đó, việc kết hợp chặt chẽ hoạt động hòa giải với công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, và vận động Nhân dân chấp hành pháp luật là rất quan trọng. Tăng cường truyền thông, phổ biến rộng rãi các chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước về công tác hòa giải; số hóa và đăng tải các tài liệu hướng dẫn trên các trang thông tin điện tử và mạng xã hội để nâng cao nhận thức xã hội.

Các nhiệm vụ, giải pháp tại Quyết định số 315/QĐ-TTg ngày 17/4/2024 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt  Đề án “Nâng cao năng lực đội ngũ hòa giải viên ở cơ sở giai đoạn 2024-2030” cần được thực hiện hiệu quả, bao gồm đổi mới phương pháp bồi dưỡng, tập huấn; tổ chức hội thi hòa giải viên giỏi và phát hành tài liệu hướng dẫn kỹ năng hòa giải.

Khuyến khích sự tham gia của luật sư, tổ chức hành nghề luật, cán bộ công chức, và các lực lượng bảo vệ an ninh trật tự trong công tác hòa giải cũng là một phần quan trọng. Cần tiếp tục củng cố và nâng cao năng lực cho đội ngũ công chức quản lý nhà nước về hòa giải, đảm bảo kinh phí và cơ sở vật chất cho hoạt động hòa giải, đồng thời xây dựng và nhân rộng các mô hình “cấp xã điển hình về hòa giải ở cơ sở”.

Cuối cùng, cần thường xuyên hướng dẫn, kiểm tra, tháo gỡ khó khăn trong công tác hòa giải, kiện toàn tổ hòa giải và định kỳ tổ chức sơ kết, tổng kết, khen thưởng về công tác hòa giải.