Biến đổi khí hậu đang đe dọa đến sự tăng trưởng của đô thị

Thứ sáu - 17/11/2023 14:01 433 0

Biến đổi khí hậu là yếu tố đe dọa chính đối với hạ tầng đô thị và chất lượng cuộc sống của người dân. Theo Báo cáo đánh giá khí hậu quốc gia, các đô thị được dự báo sẽ chịu tác động nặng nề hơn do sự gia tăng cường độ, tần suất và mức độ thiên tai.

z4523642936801 6974d27bfd0524093e84a0b31c12d303

Cả nước có gần 900 đô thị với 5 thành phố trực thuộc Trung ương, đóng góp khoảng 70% GDP của cả nước. Các loại hình đô thị bao gồm: khu công nghiệp, khu kinh tế, các thành phố ở các vùng địa lý khác nhau từ Bắc đến Nam và các địa hình khác nhau (ven biển, trung du, miền núi và đồng bằng).

Xây dựng đô thị Việt Nam có năng lực chống chịu, ứng phó BĐKH là một trong những nhiệm vụ được đưa vào Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 06-NQ/TW ngày 24/01/2022 của Bộ Chính trị về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Biến đổi khí hậu và phát triển đô thị liên quan chặt chẽ với nhau và thường tương tác theo hướng tiêu cực. Phát triển đô thị nhanh chóng tác động mạnh đến tự nhiên và tăng tần suất, cấp độ của thiên tai. Sự phát triển của đô thị, sử dụng năng lượng và xây dựng hạ tầng, nhà cao tầng mật độ cao… sẽ biến các thành phố thành nơi tiêu thụ năng lượng và tạo ra nhiều chất gây ô nhiễm môi trường. Mặt đất dần bị “bê tông hóa”, các khoảng không gian bị chiếm mất, khả năng thẩm thấu nước của đô thị trong trường hợp có mưa lớn sẽ suy giảm. Sự mất mát của các khu vực thu nước để dành đất cho xây dựng khiến các khu đô thị hiện hữu và các khu mới được quy hoạch tăng khả năng bị ngập lụt do mưa lớn. Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, các thành phố tại khu vực ven biển chiệu tác động bởi thiên tai liên quan đến bão lụt và nước biển dâng, làm tăng rủi ro đối với tài sản, sinh kế và hạ tầng. Trong khi đó, đô thị miền núi thường chịu tác động từ hoàn lưu sau bão gây lũ, lũ quét và sạt lở đất.

quang cao xe bus tay ninh 4 — *Phát triển đô thị nhanh chóng tác động mạnh đến tự nhiên và tăng tần suất, cấp độ của thiên tai*

Trong các đô thị, hệ thống xử lý chất thải rắn và hệ thống cấp, thoát nước đô thị là những đối tượng trọng tâm chịu tác động từ biến đổi khí hậu. Lượng mưa tăng caosẽ gây nguy cơ ngập lụt các điểm lưu giữ, các tuyến thu gom, vận chuyển, trung chuyển, làm gián đoạn quá trình xử lý chất thải rắn tại một số thời điểm. Biến đổi khí hậu cũng tác động tới nguồn cấp nước (nước mặt, nước ngầm) và hệ thống cấp nước bao gồm các công trình đầu mối và mạng lưới cấp nước. Càng gần biển, hệ thống cấp nước, thoát nước càng chịu tác động rõ hơn. Ngoài ra, tác động của biến đổi khí hậu đến đô thị như hạn hán, mưa lũ cũng ảnh hưởng đến hệ thống cấp nước đô thị.

Ứng phó với tác động của biến đổi khí hậu cần phải có các biện pháp hữu hiệu để phòng tránh, hoặc ứng phó để phát triển bền vững. Các đô thị ven biển Việt Nam hiện đang phát triển nhanh, với sự tập trung đầu tư cơ sở hạ tầng kỹ thuật, cảng biển, các khu du lịch trung, cao cấp. Ngoài mặt tích cực đóng góp cho phát triển kinh tế - xã hội, cần quan tâm vào những vấn đề về môi trường đang tồn tại hiện nay. Các đô thị tập trung dành quỹ đất để đầu tư các cơ sở du lịch như khách sạn, khu nghỉ dưỡng dày đặc. Việc đầu tư dàn trải nên hạ tầng kỹ thuật đô thị không được đồng bộ và đầy đủ. Chưa có biện pháp tốt ứng phó với biến đổi khí hậu, do đó trong thời gian qua đã phải chịu nhiều tác động của thiên tai, bão lũ, do biến đổi khí hậu. Thích ứng với biến đổi khí hậu là một quá trình liên tục, không bao giờ kết thúc cho đến khi khí hậu ổn định. Thích ứng không phải là một vấn đề có thể được "giải quyết", mà đó là một quá trình liên tục điều chỉnh và cải thiện thực hành dựa trên học hỏi từ kinh nghiệm.

Tác giả: BCXB